Opis
Nowa Kaledonia pod względem politycznym stanowi terytorium zamorskie Francji. W jej stolicy, Noumea, spotkać można większość z białych mieszkańców kraju, a na ulicach rozbrzmiewa język francuski. Kulturowo Nowa Kaledonia należy do Melanezji, czyli regionu geograficznego zamieszkałego w głównej mierze przez ludność czarnoskórą. Jej rdzenni mieszkańcy, Kanakowie, stanowią 45% społeczeństwa. Przez długie lata, ze względu na swe oddalenie, Nowa Kaledonia pozostawała w zasadzie nieodkryta. Od pewnego czasu ruch turystyczny rośnie, a hotele powstają nawet na najbardziej izolowanych wysepkach. Główną atrakcją kraju są jego plaże. Najpiękniejszą z wysp jest niewątpliwie Wyspa Sosnowa (Ile des Pins), której krystalicznie czysta laguna otoczona jest przez strzeliste sosny. To jeden z najpiękniejszych widoków w kraju.
Geografia
Nowa Kaledonia składa się z jednej dużej wyspy pochodzenia kontynentalnego oraz wianuszka niewielkich wysepek rozsianych wokół głównej wyspy. Największa z nich przypomina kształtem długi język przecięty pasmami gór biegnących z północy na południe i wznoszących się w dwóch kulminacjach: Mont Panie (1628 m) na północnym wschodzie i Mont Humboldt (1618 m) na południowym zachodzie. Na zachodzie roślinność stanowią sawanny i dominuje zabarwienie żółte oraz brązowe, podczas gdy bardziej tropikalne wschodnie wybrzeże porośnięte jest dżunglą i ma odcienie głębokiej zieleni. Olbrzymia wstęga rafy barierowej otacza całą wyspę główną w niemal nieprzerwanej linii, w odległości kilku mil morskich od wybrzeża. Rafa koralowa o długości 1600 km, druga najdłuższa na świecie po Wielkiej Rafie Koralowej Australii, osłania lagunę o łącznej powierzchni 24 000 km/kw, z czego 15 000 km/kw znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Na wschodzie cztery wyspy tworzą grupę Wysp Lojalności: Lifou, Mare, Tiga i Ouvea. Razem z wyspą Wyspą Sosnową (Ile des Pins) na południu, wyspy te są najpiękniejszymi regionami kraju.
Przyroda
Nowa Kaledonia ma najbogatszą różnorodność na świecie przypadającą na kilometr kwadratowy. Nie tylko gatunki, ale całe rodzaje, a nawet rodziny są unikalne i nie występują nigdzie indziej. Różnorodność biologiczną powoduje centralne pasmo górskie Grande Terre (na głównej wyspie), które stworzyło wiele nisz w formie terenu oraz mikroklimatów, w których rozwijają się gatunki endemiczne. Jednym z najbardziej znanych przedstawicieli świata zwierzęcego jest kagu, spory nielot, który potrafi bardzo szybko biegać, a swoje skrzydła wykorzystuje do wspinania się na gałęzie i do szybowania. Z kolei dość niespotykanym w tropikalnym klimacie gatunkiem roślin są sosny. Te w przeważającej części porastają Wyspę Sosnową (Ile des Pins) tworząc wraz z okoliczną laguną rajskie pejzaże.
Kultura
W zamierzchłej przeszłości na wyspach panował szeroko rozpowszechniony kanibalizm. Miejscowe plemiona nieustannie toczyły ze sobą wojny, a ciała przegranych konsumowane były przez zwycięskie plemię z wielkim szacunkiem. Wierzono, że w ten sposób zyskuje się siły witalne zabitego. Prawie 45% całej populacji stanowią czarnoskórzy rdzenni mieszkańcy wysp, nazywający siebie Kanakami. Podstawę ich podziału społecznego stanowią klany, które dzielą się na wyspiarskie i morskie. 30% społeczeństwa stanowią Caldoche, czyli mieszkańcy europejskiego pochodzenia. Chociaż Kanakowie przyjęli sporo z europejskich zwyczajów, nadal hołdują swym tradycjom.
Religia
Ponad połowa mieszkańców wysp wyznaje katolicyzm. Oprócz nich są tu także protestanci, muzułmanie, ateiści, buddyści, a także wyznawcy lokalnych religii plemiennych z rozwiniętym kultem przodków.
Kuchnia
W Nowej Kaledonii znaleźć można wiele niesamowitych restauracji, a ich pyszne posiłki uważane są za jedne z najlepszych na południowym Pacyfiku. Francuskie wpływy wkroczyły nie tylko do lokalnej kultury, ale także do kuchni. Duża część posiłków opiera się na kuchni francuskiej, a zarówno kawa, jak i wino są traktowane bardzo poważnie. Istnieje wiele specjalnych dań, które Nowa Kaledonia ma do zaoferowania, ale prawdopodobnie najbardziej popularna jest bougna. Ta tradycyjna melanezyjska potrawa to połączenie kurczaka, homara lub ryby z jamem, bananami, słodkimi ziemniakami i mlekiem kokosowym. Tradycyjny gulasz zawiera liście bananowe i jest powoli gotowany przez wiele godzin na gorących kamieniach – „piekarniku” Kanaków. Innym przysmakiem Nowej Kaledonii jest wołowina i dziczyzna. Kraj słynie z doskonałej jakości mięsa z dziczyzny, które można gotować na wiele sposobów.
Historia
W przeszłości Nowa Kaledonia zamieszkiwana była przez łowców głów. W 1776 roku odkrył ją słynny angielski podróżnik i odkrywca, James Cook, nadając jej nazwę Wysp Lojalności. W 1843 roku stała się kolonią francuską, a od 1946 roku – terytorium zamorskim Francji. W latach 80. krajem wstrząsnął konflikt między przeciwnikami a zwolennikami niepodległości. Walka doprowadziła do gwałtownych starć, które przerodziły się w powszechne powstanie. Przemoc zakończyła się, gdy sytuacja zakładników w Ouvea doprowadziła do tragedii i obie strony zostały w końcu przekonane do wzięcia udziału w negocjacjach, które doprowadziły do Porozumienia Matignon w 1988 roku. Określało ono 10-letni status przejściowy, po którym nastąpiło referendum w sprawie samostanowienia. Porozumienie z Noumea, które zostało zawarte w 1998 roku, przewidywało suwerenny status terytorium i odłożyło ostateczne referendum w sprawie niepodległości na datę między 2015 a 2018 rokiem. Według przeprowadzonego 4 listopada 2018 roku referendum za utrzymaniem protektoratu francuskiego opowiedziało się 56% wyborców, a za uzyskaniem niepodległości 44%.
