Opis
Oman, a właściwie Sułtanat Omanu to niezwykły kraj łączący nowoczesność ze wspaniałą arabsko-muzułmańską tradycją i kulturą. Oman przyciąga dość surowym, ale zachwycającym krajobrazem gór i pustyń. Spalone słońcem, brązowe klify i złote plaże kontrastują z turkusem morza. Ten magiczny kraj oferuje niezapomnianą i autentyczną podróż w stylu tysiąca i jednej nocy. Uroku podróży do Omanu dodają jego uśmiechnięci i bardzo życzliwi mieszkańcy. Poza wrażeniami wizualnymi, Oman potrafi wspaniale oddziaływać na zmysły smaku i zapachu – podróżnym głęboko w pamięć zapadnie smak słodkich daktyli popijanych kardamonową kawą oraz zapach żywicy olibanowej i perfum produkowanych na jej bazie.
Geografia
Sułtanat Omanu to państwo położone na południowym wchodzie Półwyspu Arabskiego. Od strony północnej graniczy ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, a od zachodu z Arabią Saudyjską i Jemenem. Poprzez wody terytorialne Zatoki Omańskiej, Oman graniczy także od północy z Iranem. Od południa i od wschodu kraj oblewają wody Morza Arabskiego i Oceanu Indyjskiego. Krajobraz Omanu jest bardzo zróżnicowany. Na północy, na półwyspie Musandam występują fiordy, południe kraju zajmują piaskowe wydmy należące do pustyń Wahiba i Rub al-Khali, a centralna część kraju to wysokie i spektakularne góry Hadżar.
Przyroda
Przemierzając kraj, spotkać można zielone oazy pełne palm daktylowych i bananowych, rozległe pola z drzewami kadzidłowymi czy też typowo górską, surową roślinność. Niektóre części pustyni porośnięte są drobnymi porostami i drzewami akacjowymi. Omańską faunę reprezentują m.in. oryksy, gazele, wili, lisy i arabskie leopardy, jednak najpopularniejszym zwierzęciem, które spotkać można praktycznie wszędzie, jest koza. Oman to także jedno z nielicznych już miejsc, gdzie można zobaczyć dzikie wielbłądy, a w jego wodach terytorialnych żyje kilka gatunków wielorybów i delfinów.
Kultura
Kultura omańska ukształtowała się pod wpływem dziedzictwa arabskiego oraz perskiego, a także regionów, które były koloniami omańskimi, m.in. Zanzibaru czy Mombasy. Kultura sułtanatu nierozerwalnie powiązana jest z religią, a jego architektura i sztuka są zgodne z zasadami islamu. Obywatele Omanu są bardzo przywiązani do tradycji, co widać chociażby na przykładzie codziennych strojów, mieszkańcy (w każdym wieku!) nawet tak nowoczesnego miasta, jakim jest Muskat, noszą na co dzień tradycyjny strój – trudno jest spotkać Omańczyka w jeansach czy podkoszulku. Omańczycy to ludzie niezwykle dumni ze swojej kultury, z którą chętnie się utożsamiają. Najbardziej popularnym sportem w Omanie jest piłka nożna, ale ogromną popularnością cieszą się także wyścigi wielbłądów, krykiet i sokolnictwo.
Religia
Oman jest krajem islamskim, jednak pozwalającym na wolność religijną, o ile nie zagraża ona codziennemu porządkowi publicznemu. System prawny Omanu zapewnia szeroką ochronę mniejszościom religijnym (hindusom, chrześcijanom, buddystom itp.). Przestępstwo „zniesławienia” jakiejkolwiek religii lub nawoływania do nienawiści na tle religijnym podlega karze pozbawienia wolności do dziesięciu lat.
Zdecydowana większość Omańczyków jest wyznawcami nurtu ibadyckiego, którą to doktrynę przyjęto w VIII wieku. Ibadytyzm określany jest jako konserwatywny, ale tolerancyjny ruch, który podkreśla zasadę sprawiedliwych i odrzuca przemoc jako środek osiągania celów.
Kuchnia
Kuchnia omańska to swoista mieszanka kuchni arabskiej, indyjskiej, perskiej, a nawet afrykańskiej. Bazuje w dużej mierze na mięsie i rybach oraz ryżu i lokalnym chlebie. Potrawy są niezwykle aromatyczne, zawierają dużo różnych przypraw i ziół. Desery są zazwyczaj bardzo słodkie, przygotowywane w oparciu o daktyle, syrop cukrowy i orzechy. Tradycyjnym napojem jest kawa, głównie czarna z dodatkiem kardamonu. Obok niej występuje także tzw. karak tea, czyli słodka herbata z mlekiem i przyprawami.
Historia
W starożytności ziemie Omanu były obszarem przenikania się ludów Mezopotamii, Arabii Południowej, Persji i doliny Indusu. W II tysiącleciu p.n.e. Oman był znany z pozyskiwania rud miedzi dla Mezopotamii oraz jako miejsce legendarnej krainy Magan (Maka). Za panowania Achemenidów i Sasanidów znajdował się pod silnymi wpływami perskimi. W I w. n.e. za sprawą plemion napływających z południa Półwyspu Arabskiego nastąpiło pogłębienie arabizacji. Przed islamizacją w VII w. kraj był niszczony przez wojny plemienne i perskie najazdy. W VIII w. mieszkańcy Omanu przyjęli doktrynę ibadycką islamu i pod rządami wybranego przez siebie imama uniezależnili się od kalifatu Abbasydów. Wybierani imamowie rządzili Omanem do XVIII w.
Od 1507 wybrzeża Omanu podbijali Portugalczycy, którzy osiadali w portach, ale w latach 1643–50 społeczności omańskie pod wodzą imama z grupy Jariba przegnały Portugalczyków z wybrzeża (a do 1730 podbiły portugalskie posiadłości na wschodnim wybrzeżu Afryki – m.in. Mogadisz, Mombasę i Zanzibar). W połowie XVIII w., po wojnie domowej, imamem został Ahmad Ibn Sa’id, założyciel dynastii Bu Sa’id, rządzącej w Omanie do dziś. Jego następcy przenieśli swoją siedzibę z głębi kraju do portu Muskat (co stało się przyczyną podziału kraju na 2 odrębnie rozwijające się regiony – wybrzeże i interior), przybrali tytuł sułtanów i stworzyli silne państwo Oman u wybrzeży Afryki Wschodniej. Kontrolowali żeglugę i handel w Zatoce Perskiej – ich porty były ośrodkami handlu niewolnikami. Od końca XVIII w. w Omanie zaczęły rosnąć wpływy brytyjskie i chociaż sułtanowie Omanu podpisali traktaty z USA, Francją i Holandią, związki Omanu z Wielką Brytanią pozostały najsilniejsze. Traktaty o przyjaźni, handlu i nawigacji pozwoliły na brytyjską obecność militarną na terytorium Omanu.
Pod koniec XIX w. doszło do buntów społeczności zamieszkujących interior przeciwko władzy sułtana, gdyż uznawały one jedynie władzę wybranego przez siebie imama ibadyckiego. W 1920 konsul brytyjski podpisał z imamem porozumienie w imieniu sułtana – od tej pory istniały faktycznie dwa państwa: sułtanat Muskatu i imamat Omanu. W 1954 wybuchła wojna domowa, a wojska sułtana, z pomocą oddziałów brytyjskich, opanowały cały imamat. Imama poparły kraje arabskie (głównie Egipt), stawiając sprawę brytyjskiej okupacji Omanu na forum ONZ. W kraju toczyła się wojna partyzancka przeciwko sułtanowi i wojskom brytyjskim, prowadzona przez Front Wyzwolenia Zufaru i Ludowy Front Wyzwolenia Okupowanej Zatoki (Perskiej). W 1970 roku, w wyniku przewrotu pałacowego, władzę w Omanie objął syn sułtana, Kabus Ibn Sa’id, który ogłosił program modernizacji państwa – miały do tego służyć dochody z wydobycia ropy naftowej. Oman został uznany za państwo w pełni niepodległe i w 1971 roku przyjęto je do ONZ. Rewolucja w Iranie (1979) i wojna irańsko-iracka (1980–88) przyczyniły się do zacieśnienia stosunków Omanu z USA, które zainstalowały tu bazy wojskowe w zamian za amerykańską pomoc ekonomiczną, handlową i militarną. Po 1998 roku rząd podjął działania w kierunku liberalizacji gospodarki i przyciągnięcia do Omanu inwestorów zagranicznych.