Opis
Panama słynie na całym świecie z 80-kilometrowego kanału, który łączy Ocean Spokojny z Oceanem Atlantyckim. Każdego roku ten cud inżynierii odwiedza ponad milion osób. Panama jest bardzo dumna z tego, że to wspaniałe dzieło funkcjonuje nieprzerwanie przez 365 dni w roku, umożliwiając wydajne i bezpieczne wysyłanie ładunków z całego świata do nowych miejsc docelowych.
Trzy miliony lat temu Przesmyk Panamski wynurzył się z morza i na zawsze zmienił świat. Podzielił ocean i połączył ze sobą dwa kontynenty, wywołując jedno z najważniejszych wydarzeń związanych z ewolucją naturalną w historii świata. Dziś ten wąski most lądowy w Ameryce Środkowej jest domem dla większej liczby gatunków ptaków i drzew niż cała Ameryka Północna. Zapraszamy do odkrywania jego pięknych krajobrazów, bogatej kultury i długiej listy atrakcji turystycznych dostępnych na wyciągnięcie ręki. Można tu wybrać się na wycieczkę po lesie deszczowym, surfować, pływać z rurką, nurkować w oceanie, obserwować ptaki, wziąć udział w raftingu, zjechać tyrolką i wiele innych. W Panama City można cieszyć się światowej klasy restauracjami, życiem nocnym, kasynami i zakupami! Panama przyciągnęła niektóre z najbardziej znanych światowych marek, takich jak Gucci, Prada, Cartier, Hermes, Nike, Ralph Lauren, Michael Kors, Carolina Herrera, Chanel i inne. Turyści z całego świata przyjeżdżają do Panamy i poznają nowoczesne, piękne miasto ze wszystkimi udogodnieniami, jakich można oczekiwać od znanego na całym świecie centrum biznesowego i turystycznego.
Geografia
Panama jest ograniczona od północy przez Morze Karaibskie, a od południa przez Ocean Spokojny. Ma wydłużony kształt litery S, z jego karaibskim wybrzeżem rozciągającym się na około 1290 km i wybrzeżem Pacyfiku długim na około 1700 km. Jednakże linia poprowadzona od granicy Kostaryki na zachodzie do granicy z Kolumbią na wschodzie rozciągałaby się tylko na 770 km. Najkrótsza odległość przez sam przesmyk wynosi około 50 km, od ujścia rzeki Nergala (Necategua), która wpływa do Zatoki San Blas na wybrzeżu Karaibów, do ujścia rzeki Chepo na wybrzeżu Pacyfiku.
Centralny grzbiet pasm górskich rozciąga się prawie na całej długości Panamy, dzieląc kraj na zbocza z widokiem na Atlantyk i Pacyfik. Dwa główne pasma, góry Tabasara (Cordillera Central) na zachodzie i Cordillera de San Blas na wschodzie, są oddzielone w pobliżu centrum kraju niziną. To obniżenie (w miejscu Kanału Panamskiego) ponownie dzieli kraj – mniej więcej na część zachodnią i wschodnią. Spośród czterech utworzonych w ten sposób kwadrantów najwięcej osad występuje w południowo-zachodniej części kraju; jednakże to w okolicach Kanału skupia się większość ludności i handlu Panamy. Najwyższym szczytem kraju jest nieaktywny wulkan Baru (Chiriqui), który osiąga wysokość 3475 metrów. Niziny obejmują tereny prowincji Panama i Chiriqui oraz wzgórza prowincji Colón, dorzecza rzek Chepo i Chucunaque na wschodzie oraz wąskie północno-wschodnie równiny regionu Karaibów.
Linia brzegowa Pacyfiku jest przedłużona przez Półwysep Azuero i Zatokę Panamską oraz liczne przylądki i zatoki. Największą zatoką po stronie karaibskiej jest laguna Chiriqui. Linia brzegowa Pacyfiku jest bardziej wcięta i nieregularna, a jej szelf kontynentalny jest znacznie szerszy niż po stronie Atlantyku. Ponadto większość z ponad 1600 wysp republiki leży u wybrzeży Pacyfiku; należą do nich archipelag Perlas (Wyspy Perłowe) oraz największe wyspy: Taboga, Cebaco, Parida, Jicarón i Coiba. Główne archipelagi u wybrzeży Karaibów to archipelagi Bocas del Toro i San Blas.
Przyroda
Pomimo stosunkowo niewielkiego obszaru, Panama ma bardzo różnorodne krajobrazy i ekosystemy: tropikalne lasy deszczowe, sawanny, chłodne lasy górskie, tereny pływowe porośnięte lasami namorzynowymi, rafy koralowe i plaże. Ze względu na swoją pradawną rolę pomostu lądowego, po którym gatunki migrowały między kontynentami, przesmyk jest domem dla wielu gatunków roślin i zwierząt. W wyniku tej wymiany wśród dzikiej przyrody Panamy znajdują się takie ssaki jak leniwce, mrówkojady i pancerniki – które pochodzą z Ameryki Południowej, a także jaguary, tapiry i jelenie – które pochodzą z Ameryki Północnej. Wśród różnorodnej fauny Panamy jest również kilka gatunków żółwi morskich, które składają jaja na plażach. Niewiele porównywalnych obszarów zamieszkuje większa liczba gatunków ptaków – osiadłych czy wędrownych.
Kultura
W XVI wieku, kiedy na przesmyk przybyli Hiszpanie, tereny te zajmowały ludy Kuna (Cuna), Guaymi, Chocó i inne grupy Indian amerykańskich. Ludność wkrótce objęła także osoby o mieszanym pochodzeniu hiszpańskim i indiańskim, zwane metysami. W czasach kolonialnych ludzie z Afryki zostali sprowadzeni na przesmyk jako niewolnicy. W XIX wieku, wraz z budową linii kolejowej Panama City–Colón, przybyły nowe grupy: Amerykanie z Ameryki Północnej (głównie ze Stanów Zjednoczonych), Francuzi i Chińczycy. Duża liczba osadników z Antyli (głównie z brytyjskiego Barbadosu i Jamajki, a także Martyniki) przybyła do Panamy jako robotnicy podczas budowy kanału.
Kosmopolityczna kultura miejska w pobliżu kanału kontrastuje z wiejską kulturą sawann. Ten ostatni obszar, z ranczami bydła i jazdą konną, jest ośrodkiem tradycji latynoskiej. Zachowały się tam stare pieśni ludowe i rękodzieła – na przykład w okolicach miast Chitre i Las Tablas. Charakterystyczne pod względem kulturowym są również terytoria różnych grup rdzennych, z których każda ma swój język i rękodzieło, takie jak jasne fartuchy (molas) noszone przez kobiety Kuna i siatkowe torby wykonane przez Guaymi. Kuna mają długą tradycję opowiadania historii, w tym poezji epickiej, która – po spisaniu – może rozciągać się na setki lub tysiące wierszy. Inne obszary o znaczeniu kulturowym obejmują karaibskie wyspy Almirante Bay.
Historyczna dzielnica Panamy znana jest ze swojej kolonialnej architektury, której początki sięgają XVII wieku. W 1997 roku dzielnica została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, podobnie jak stare fortyfikacje na wybrzeżu Karaibów, Portobello i San Lorenzo w 1980 roku.
Panama przyjęła elementy kulinarne i kulturalne z Ameryki Południowej i Środkowej, Karaibów (w tym wpływy afrykańskie), Ameryki Północnej, Azji i Bliskiego Wschodu. Jest to szczególnie widoczne na obszarach w pobliżu kanału, gdzie mieszka ponad połowa populacji. Wpływ tradycji karaibskich jest najsilniejszy na północnym wybrzeżu i wśród ludności afro-panamskiej, z której duża część pochodzi od anglojęzycznych rodzin karaibskich przybyłych tu w czasie budowy kanału. Wpływy USA są najsilniejsze wśród miejskich klas średnich i wyższych; grupy te zazwyczaj mówią zarówno po angielsku, jak i po hiszpańsku, coraz częściej korzystają z Internetu i telefonów komórkowych, mają większe możliwości podróżowania za granicę oraz konsumują drogie towary sprowadzane z zagranicy i sprzedawane w niektórych najlepiej wyposażonych centrach handlowych w Ameryce Łacińskiej. Utrzymują się poważne nierówności gospodarcze i społeczne, a większość mieszkańców Panamy na odizolowanych obszarach wiejskich nadal jest biedna i prowadzi tradycyjny tryb życia.
Religia
Katolicyzm jest religią około trzech czwartych Panamczyków. Liczba protestantów gwałtownie wzrosła pod koniec XX wieku, zwłaszcza wśród kościołów zielonoświątkowych. Istnieje również długoletnia tradycja protestancka w afrykańskiej populacji prowincji Bocas del Toro oraz wśród grup imigrantów z Indii Zachodnich. Trzy synagogi służą ludności żydowskiej. Niektórzy Panamczycy praktykują synkretyczną religię Santeria, będącą połączeniem religii rzymskokatolickiej i tradycyjnych zachodnioafrykańskich wierzeń i zwyczajów. Konstytucja Panamy gwarantuje wolność wyznania.
Kuchnia
Kuchnia panamska to mieszanka technik, potraw i składników afrykańskich, hiszpańskich i rdzennie amerykańskich, odzwierciedlająca zróżnicowaną strukturę społeczną. Ponieważ Panama jest lądowym pomostem między dwoma kontynentami, cieszy się dużą różnorodnością tropikalnych owoców, warzyw i ziół, które są używane w rodzimej kuchni. Typowe potrawy panamskie są łagodnie przyprawione, bez ostrego charakteru niektórych sąsiadów Panamy z Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Typowe składniki to kukurydza, ryż, mąka pszenna, banany, yuca (maniok), wołowina, kurczak, wieprzowina i owoce morza.
Potrawy przyrządzane na bazie kukurydzy są bardzo ciekawe w smaku. Kukurydza gotowana jest w wodzie, a następnie mielona w celu wyrobienia ciasta. W niektórych potrawach używana jest również świeża kukurydza. Ze względu na wielokulturowe pochodzenie Panamczyków, sporo potraw jest pod silnym wpływem kuchni innych krajów Ameryki Łacińskiej, a także Karaibów i Europy.
W Panamie niegdyś istniały bary, które służyły lokalnym biznesmenom, turystom i hazardzistom, a także personelowi wojskowemu USA. Jeden z tych barów, Kresch's Place, opublikował książkę z przepisami na drinki. Nazwy niektórych napojów pochodzą od baz, okrętów podwodnych, fortów, statków i innych instytucji wojskowych. „U.S.S. 44 Special” składał się z ginu Old Tom, ginu z tarniny i soku z limonki. „U.S.S. Mallard” był zrobiony z dojrzewającego rumu (panamskiego, wenezuelskiego i kolumbijskiego), czerwonego wermutu, benedictine, absyntu i przyozdobionymi skórką cytryny. Okładka książki kucharskiej przedstawia pijących żołnierzy, marynarzy i oficera armii.
Tradycyjne panamskie dania na Boże Narodzenie zwykle obejmują tamales z kurczaka, arroz con pollo (ryż z kurczakiem), puerco asado, pernil, pavo (indyk) i relleno (farsz). Na stołach ustawione są miski z owocami i keksem. Oprócz tych potraw i deseru podawany jest także tradycyjny napój o nazwie Ron Ponche (ajerkoniak), dostępny w wielu wariacjach.
Historia
Panama była pierwotnie zamieszkana przez rdzenne amerykańskie plemiona ludów Cocle i Cuevas. Pierwszym Europejczykiem, który odwiedził Panamę był Rodrigo de Bastida w 1501 roku. Rok później przybył Krzysztof Kolumb i założył miasto Darien.
W 1513 roku Vasco de Balboa odbył słynną wyprawę z Oceanu Atlantyckiego na Pacyfik przez Przesmyk Panamski. Ta podróż dowiodła, że można dokonać przeprawy i zamienić Panamę w główne centrum handlowe. Przez lata srebro i złoto przywożono z innych rejonów Nowego Świata, przewożono przez Panamę, a następnie umieszczano na statkach płynących do Hiszpanii. Podróż była niebezpieczna, a ze względu na ilość ludzi, którzy zginęli w jej trakcie, trasa ta zyskała przydomek Camino de Cruces, czyli Droga Krzyżowa.
Przez prawie 300 lat Panama była kolonią Imperium Hiszpańskiego. W 1821 roku Panama opuściła Imperium Hiszpańskie i stała się częścią Kolumbii. Przez lata panamczycy próbowali odłączyć się od Kolumbii. W 1903 roku Panama ostatecznie ogłosiła niepodległość i podpisała traktat ze Stanami Zjednoczonymi, w ramach którego Stany otrzymały prawa do strefy szerokiej na 10 mil i długiej na 50 mil, w której miano zbudodować kanał używany do przeprawy przez kraj. W 1914 roku Stany Zjednoczone ukończyły Kanał Panamski. W 1999 roku przeszedł on w ręce rządu Panamy.